Sarıkamış Savaşları

Dünyadaki güçlü devletlerin, elde etmek için çok fazla çaba harcadığı güzel ülkemizi korumak için yapılan savaşların her biri pek çok kahramanlık hikâyeleri ile doludur. Bu savaşların bazılarını tüm ülke olarak çocukluktan beri çok iyi bir şekilde öğreniyoruz. Bazıları da var ki yalnızca tarihle ilgilenenler ve o bölgede yaşayan halkın bilgisinde.

Geçtiğimiz hafta bir öğrenci topluluğumuz tarafından düzenlenen Sarıkamış Şehitleri’ni anma töreninde bir kez daha bu gerçeği gördüm. Konferans için öğrenci arkadaşlarımız Sarıkamış Dayanışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Bingür SÖNMEZ hocayı davet etmişlerdi. Konferans başlamadan önce bazı hocalarımız, öğrencilerimiz ve halktan katılanlar arasında “Sarıkamış’ta savaş mı olmuş? Ne tür olaylar gerçekleşmiş? veya “Bu hoca doktor değil mi ne alakası var savaşla” minvalinde değişik konuşmalara şahit oldum ve bu tarzda sorularla karşılaştım.

Bunun üzerine konferanstan önce, akıllardaki soru işaretlerini gidermek gerekli diye düşünerek kısa bir konuşma yaptım. Oradakilerle paylaştıklarımı okuyucularımız için de yazmak istedim. Çanakkale Savaşları bu bölge halkı tarafından tüm ince ayrıntıları ile biliniyor, ancak buradaki şehit sayısına yakın askerimizin şehit olduğu Sarıkamış hakkında da bilgi sahibi olmak günümüzün kıymetini anlamak için gerekli olacaktır.

***

Osmanlı Birinci Dünya Savaşı’nda iki farklı cephede iki farklı düşmana karşı savaş veriyordu. Çanakkale Cephesi’nde düşman maddi idi. Düşman; askerler, tüfekler, toplar, süngüler, savaş gemileri, savaş uçakları idi. Burada savaşan kahraman askerlerimiz, iman dolu göğüsleri ile düşmanı yendiler ve çok büyük zayiatlarla onları geri gönderdiler.

Sarıkamış Cephesi’nde ise durum çok farklı idi: Mehmetçiklerimizin karşısında Rusların dışında bir düşman daha vardı. O düşman General Kış’tı. Ve bu düşman karşısında, kahraman askerlerimizin elleri kolları bağlı idi. Doğulu olanlar iyi bilir. Ama bu kadar ağır kış geçirmeyenlerin tahayyül etmesi için bir örnek verecek olursam; buzdolaplarımızın derin dondurucuları -18^oC’dir. Ve o bölgede, hele de dağlarında kış aylarında hava, -35, -40 ^oColur. Bu şartları bilmeyenler tarafından, kâğıt üzerinde hazırlanan bir harekât planı ile tamamen karlarla kaplı, çok yüksek dağlık ve yolsuz bir arazide gerekli kış donatımından yoksun yaya ve atlı birlikler yola çıkarılmıştı.

Gerek soğuk, gerekse yokluk ve salgın hastalıklar sonucunda 100 bine yakın vatan evladımız Allahuekber Dağlarında şehit olmuştu. O zamanlara şahit olanlar, “Kurtlar insan etine o kadar alışmışlardı ki; artık köylerimizde evimizden dışarı çıkamaz olmuştuk” diye anlatıyorlardı.

Üzücü olan, bu olay yıllarca basından saklandığından, ülkenin en doğusunda, Osmanlı’nın başkenti olan İstanbul’u savunmak için yazlık elbiselerle, ayakkabısız olarak ölüme yürüyen gencecik askerlerimizin, nasıl buzdan heykellere dönüştüğünden haberimiz yoktu. Tarihimizde benzeri bir facia daha yaşanmamıştır.

Ve daha acı olanı; bu topraklar uğruna, bizlerin hür yaşayabilmemiz için, hayatlarının baharında gözünü kırpmadan şehit düşen vatan evlatlarımızın kemikleri de, Bingür Hocamızın eli uzanana kadar açıktaydı ve üzerlerinde hayvanlar otlatılıyordu. Hocamız, 13 bine yakın başarılı kalp ameliyatı ile dünya rekortmeni bir kalp cerrahı. (Kendisi ile hemşerim de olması hasebi ile çifte gurur duyuyorum). “Şehitlerinizi aziz tutunuz” hadisini rehber edinerek başlatmış olduğu hayır harekâtında, çok sayıda şehitliğin yerini tespit edip, onlara layık abideler yaptırmıştır. Günümüzde her yıl bu günlerde abideler yüzlerce ziyaretçi akınına uğramaktadır.

Bu vatanı bizim için savunanlar, dini, dili, ırkı ne olursa olsun hep birlikte omuz omuza savaştılar. Bugün bize düşen de ülkemizi güzel yarınlara taşımak için, yine hep birlikte çalışmaktır. Barış ve sevgi dolu günler dileklerimle…