Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (ÇOBİLTUM) Müdürü Prof. Dr. İsmet Kaya, ÇOBİLTUM’un proje aşaması, kuruluşu ve hakkında merak edilen her şeyi A’dan Z’ye ÇOMÜ programında Kampüs FM’e anlattı.

1999 yılında bir beherin bile bulunmadığı laboratuvar için ilk olarak, TÜBİTAK Projesi yazmaya karar verdiğini belirten Prof. Dr. İsmet Kaya, 2001 yılında sundukları projeyle 50 bin lira ile destekli TÜBİTAK projesini aldıklarını ifade etti.

Merkez Laboratuvarı projesinin 2009 yılında yazılarak Kalkınma Bakanlığına sunulduğunu söyleyen Prof. Dr. Kaya, projenin 2010 bütçesinden destek almaya başladığını belirtti.

DÜNYA STANDARTLARINDA BİR KALİTE

Prof. Dr. İsmet Kaya, Merkez Laboratuvarının inşa sürecinde Yapı İşleri Daire Başkanlığı ile birlikte çalıştıklarını dile getirerek şöyle devam etti:

“Yapı İşleri Daire Başkanı Güven Bey, Mimar Gülay Hanımın sağ olsunlar çok emekleri oldu.  Her aşamasını onlarla birlikte yürüttük. Laboratuvarların hepsi ayrı ayrı projelendirerek verimli bir şekilde kullanılmak üzere dizayn edildi. Laboratuvar tezgâhları dünya standartlarında asit ve baza dayanıklı malzemeden yapıldı. Argon, azot, helyum, kuru hava gazları ihtiyaca göre tüm laboratuvarlara iletilerek ısıtma ve soğutma sistemi yine merkezi bir sistemle yapıldı. Bir sonraki önemli aşama ise laboratuvarların, cihazların ve yapılan çalışmaların akredite olması. Akredite olacağız ki burada aldığımız tüm sonuçlar tüm dünya da geçerli olsun. Tüm cihazlarımız alındıktan sonra akredite işlemimizi gerçekleştireceğiz.”

9 MİLYON BÜTÇELİ PROJE

Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz’ın katılımıyla 15 Şubat 2013 tarihinde açılışı gerçekleştirilen Merkez Laboratuvarı dünya standartlarındaki yeni binasıyla hizmet vermeye başlarken Prof. Kaya, laboratuvarın 9 milyon bütçeli projesini şu cümlelerle anlatıyor:

“Laboratuvarımızın açılışını Kalkınma Bakanımızın yapmış olması çok manidar oldu. Çünkü projemizi destekleyen kurum Kalkınma Bakanlığı. Merkezimizin açılışıyla birlikte tüm cihazlarımız aktif bir şekilde kullanılmaya başlandı. Bu merkez 2004 yılında kurulduğunda Ziraat Fakültesi içinde küçük bir yerde hizmet vermekteydi. Daha sonra 2006 yılında Fen Edebiyat Fakültesi binasına taşındı. Biz de merkez laboratuvarı güçlendirme projesi hazırladık ve sunduk. 9 milyon bütçeli projemiz kabul oldu. Bu paranın yaklaşık 3,5 milyonunu inşaat için kullandık. Geri kalan kısmını ise cihazlar için kullanacağız. Şu ana kadar LS-SEM, AFM ve RAMAN cihazlarını aldık. Çoğu üniversitede bu cihazların hepsi birden yok. AFM cihazı veya RAMAN Mikroskobiksi var. AFM ve RAMAN cihazları ilk defa bizim üniversitemizde olacak. Diğer cihazlara göre çok üstün. Aynı anda bölgesel zumlama yapıp, element analizi yapabiliyor. Analizcilerimiz için daha farklı özellikler inceleme fırsatı doğuyor. Laboratuvarımıza daha önce alınan cihazlarımız da mevcut. CAMS Cihazı, İyon Kromotografisi, ICP cihazlarımız hazır bir şekilde analiz yapmak isteyen hocalarımızı bekliyor. Bu analiz ve sonuçlar hem üniversitemizin bilim kalitesini arttıracak, hem de dünya literatüründe Üniversitemizin bilimsel yayın sayısını arttırmış olacağız.”

LABORATUVAR BİR MARKA OLMA YOLUNDA İLERLİYOR

Merkezin kurulmasının temel amacının, bölümlere alınamayan cihazları tek çatı altına toplayıp belli bir ücret karşılığında hizmet verebilmek olduğunu ifade eden Prof. Kaya “Cihazlarımız gerçekten çok pahalı. Buradan alınan ücretler sadece cihazlarımızın sarflarını kullanmak için alınıyor. Üniversitemizin bu birimden hiçbir ticari kaygısı da yok. Şu an yakıt analiz laboratuvarımız aktif. Kömür ve Fuel Oil analizi yapılmakta. İçme suyu ve atık sulardaki element analizlerinin hepsi yapılmakta. İçme suyu içindeki anyon ve katyonlar ful parametre yapılmakta. Zirai ilaç kalıntı analizi yapılmaktadır. Toplamda 140 tane zirai ilaç kalıntısını aynı anda analiz etme imkânına sahibiz. Tüm bu cihazları aynı çatı altında toplayan ÇOBİLTUM, Çanakkale’de bir ilke imza atarken Güney Marmara’da da tek olma özelliğine sahip. Merkez laboratuvarımız bir marka olma yolunda ilerliyor” dedi.

İÇDAŞ, AKÇANSA, KALE SERAMİK’İN ANALİZLERİ ÇOMÜ’DE YAPILIYOR

İÇDAŞ, Kale Seramik, AKÇANSA gibi ülke çapındaki firmaların analizlerini yapan ÇOMÜ Merkez Laboratuvarı sektördeki herkese kapılarını açıyor.

Prof. Kaya: “Bu bölge bir tarım bölgesi olduğu için, LS-SEM Cihazı ile birlikte zirai ilaç kalıntılarının tamamına bakılabilmekte, hormon analizi yapılmaktadır. Maalesef çiftçilerimiz hormonu fazla veriyor hemen olgunlaşması için. Zirai ilaçla böceği öldüreceğim derken, bitkiye faydalı olan bakterileri de öldürüyorlar. İhraç edilecek tüm ürünlerimizde ful parametre analizi yapılabilmektedir. Bütün çiftçilerimiz üniversitemizin bu merkez laboratuvarını rahatlıkla belli bir ücret karşılığında kullanabilirler. Şu an Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nden bir hocamız gıda örnekleri gönderecek. Gönderdiği gıda örneklerindeki ağır metalin analizi yapıp sonuçlarını göndereceğiz. Kendi üniversitemiz içindeki hocalarımız analiz için örnekler gönderiyorlar. Bölgedeki ilçeler, belde belediye başkanlarından içme suyu analizi için örnekler gönderiliyor. Hepsinin sonuçlarını bekletmeden gönderiyoruz. Üniversitemizdeki akademisyenlerimize hizmet verdiğimiz gibi, bölgemizdeki İÇDAŞ, AKÇANSA, Kale Seramik gibi önemli sanayi kuruluşlarına da hizmet veriyoruz. Bütün firmalarımız, belediyelerimiz, kurumlarımız laboratuvarımızı kullanabilirler” diye konuştu.