Somalı madenciler, taşeron sistemi, 35 bin öğretmen ataması ile bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasıyla ilgili düzenlemeleri de içeren “torba kanun tasarısı” TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

Kanunun bugünkü görüşmelerinde ihdas edilen maddelere ve yapılan değişikliklere göre, tüzel kişiliği sona eren mahalli idareler ve bunlara bağlı kuruluşlar ile mahalli idare birliklerinin, büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyesine dönüşen belediyelerin ve bağlı kuruluşlarının, birleşme, dönüşme, katılma veya devir yoluyla ilçe belediyelerine, büyükşehir belediyelerine, bağlı kuruluşlarına veya köye dönüşen belediyelerin il özel idaresine geçen ve kamu kuruluşları ile İller Bankası AŞ’ye olan kamu ve özel hukuka tabi borçları, Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile devrolan borcun asli unsurunun toplamı herhangi bir faiz, gecikme faizi, gecikme zammı uygulanmaksızın bu idarelerin genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılan paylarından tahsil edilecek.

Bunların devredilen borçları dışında kalan ve diğer kamu idarelerine devredilen ve kamu kuruluşları ile İller Bankası AŞ’ye olan kamu ve özel hukuka tabi borçları da yeniden hesaplanarak ilgili kamu idaresinden tahsil edilecek.

Kesinti işlemine tabi tutulan borçlar için ilgili kanunlarda öngörülen zamanaşımı süreleri işlemeyecek. Bu borçlardan dolayı konulan hacizler kaldırılacak.

Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nin (TEDAŞ) elektrik tüketiminden kaynaklanan alacaklarından vadesi 30 Nisan 2014 itibarıyla geldiği halde ödenmemiş olanların asıllarının tamamı ile bu alacaklara ilişkin fer’iler yerine, kanunun yayınlandığı tarihe kadar bu alacakların asılları Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak.

Hesaplanan bu tutarın ödenmesi için kanunun yayınlandığı tarihi izleyen 2. ayın sonuna kadar başvurulması ve ilk taksitinin yine aynı tarihi izleyen 3. aydan başlamak üzere kanunda öngörülen şekilde ödenmesi şartıyla fer’ilerin tamamının tahsilinden vazgeçilecek.

Başvuran il özel idareleri ve belediyelerine, kalkınma ajanslarına olan birikmiş borçlarının, fer’i borçlar bakımından hem enflasyon oranındaki kısmının ödenmesi hem de bu ödemelerin taksitler halinde yapılması kolaylığı getirildi. Böylece il özel idareleri ve belediyeler borçlarını daha kolay ödeyecek ve ilgili ajans desteklerinden yararlanabilecek.

Sulama kooperatiflerinin ve sulama birliklerinin tarımsal sulama faaliyetlerinden kaynaklanan alacaklarından, vadesi 30 Nisan 2014 tarihinden önce olup ödenmemiş olanları, TEDAŞ’ın tarımsal sulamadan kaynaklanan alacaklarına ilişkin yapılandırma hükümlerine göre yapılandırılacak.

Engelliler Hakkında Kanunun’daki düzenlemeyle, 19 Şubat 2014 tarihini takip eden altı aylık süreden sonra üretilen sürücü koltuğu hariç 9 veya daha fazla oturma yeri olan araçlardan erişilebilir olmayanlara şehir içi ve şehirler arası yolcu taşıma hizmeti için izin veya ruhsat verilemeyeceği hükmü, yürürlükten kaldırılıyor.

Organize sanayi bölgeleri tüzel kişilikleri, serbest tüketici olarak tedarikçilerden katılımcıları için temin ettikleri enerjiye ilişkin olarak TRT’ye ayrıca pay yatırmayacağına ilişkin hüküm de yürürlükten kaldırılıyor.

Orman Kanunu gereğince izinli saha üzerinde kurulan liman izinlerine konu tesislerin üzerinde kurulan tesisin işletmeciliğinin üçüncü kişi veya kuruluşlara kiraya verilmesi halinde, kiracıların yapacakları kiraya verme işlemi de dahil olmak üzere, kiraya verenden kira bedeli üzerinden, kiracı olan işleticiden ise yüzde 2 hasılat payı tahsil edilecek.

Bu izinlere konu tesislerin üçüncü kişilere kiralanması halinde, ormanlık alana isabet oranına göre bedeli her yıl Orman Genel Müdürlüğü özel bütçe hesabına yatırılacak.

Maden işlerinde çalışma saatleri konusunda kanunla yapılan değişiklik, 1 Ocak 2015’te yürürlüğe girecek.

Kanunda, araç muayenesini zamanında yaptırmamış olanlar için 31 Aralık 2014 olarak öngörülen süreyi, Bakanlar Kurulu, 30 Haziran 2015’e kadar uzatmaya yetkili olacak.

“Bir gün dahi çalışanlar kıdem tazminatından yararlanabilecek”

İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna göre, gerekçeli müfettiş raporuna karşı tebliğ tarihinden itibaren 6 gün yerine, 30 iş günü içinde işverenlerce yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilecek. İtiraz üzerine görülecek olan dava, basit yargılama usulüne göre 4 ay içinde sonuçlandırılacak. Mahkemece verilen kararın temyizi halinde Yargıtay, 6 ay içinde kesin karar verecek.

Yeraltı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmayacak. Buna göre, yeraltı işlerinde bir gün dahi çalışanlar kıdem tazminatından yararlanabilecek.

İşverenler, alt işverene iş vermeleri halinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini, işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlü olacak.

Zorunlu ve olağanüstü çalışılması gereken durumlar dışında, yeraltı maden işlerinde çalışanlara fazla çalışma yaptırılamayacak.

Yeraltı maden işlerinde çalışanlara zorunlu ve olağanüstü hallerde haftalık 36 saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 100 artırılmasıyla ödenecek.

Kanunla yeraltında çalışan işçiler için yıllık ücretli izin sürelerinin 4 gün artırılması öngörülüyor. Böylece, yeraltında çalışan ve 5 yıldan az kıdeme sahip bir işçinin iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile daha fazla belirlenmediği durumlarda en az 18 gün yıllık ücretli izin hakkı olacak.

Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği halde aynı iş yerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanacak. Asıl işveren; alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol edecek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlayacak. Alt işveren ise tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene verecek.

Yeraltı maden işlerinde çalışanlar için yeraltındaki çalışma süresi haftada en çok 36 saat olacak, günlük çalışma süresi 6 saati geçemeyecek.

Kıdem tazminatına esas hizmet süreleri

Kanunla, kıdem tazminatına ilişkin düzenlemeler de yapılıyor. Buna göre, alt işverenin değişip değişmediğine bakılmaksızın, aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait iş yerlerinde çalışmış olanların, bu şekildeki çalışma sürelerine ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait iş yerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit edilecek.

Kıdem tazminatları, çalıştırıldığı son kamu kurum ve kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına aktarılacak. Kıdem tazminatı tutarı, iş yerlerinin bütçe tertibinde ve gider kalemlerinde yetip yetmediğine bakılmaksızın ödenecek.

İşçilere ödenecek kıdem tazminatı, kamu kurum veya kuruluşları arasında kendi payları oranında dağıtılacak. Buna göre, kamu kurum veya kuruluşu işçiye kıdem tazminatını öderken, bu kıdem tazminatının diğer kamu kurum veya kuruluşlarında geçen hizmet süresine ilişkin kısmını o kurumdan tahsil edecek. Ancak merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri arasında buna göre tahsil işlemi yapılmayacak.

Linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret asgari ücretin iki katından az olamayacak.

İdarelerce istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması halinde personel çalıştırılmasına dayalı yardımcı işlere ilişkin hizmetler için ihaleye çıkılabilecek. Bu kapsamda ihaleye çıkılabilecek yardımcı işlere ilişkin hizmet türlerini ayrı ayrı veya birlikte belirlemeye; işçi, işveren, memur konfederasyonları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığı’nın görüşü ve Maliye Bakanlığı’nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Uzmanlık gerektiren işlerde hizmet alımı ihalesi

İdareye ait bir iş yerinde yürütülen asıl işin bir bölümünde, idarenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde hizmet alımı ihalesine çıkılabilecek. Danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde istihdam edilen personelin, yeterli nitelik veya sayıda olmaması şartı aranmayacak.

Bu kapsamda personel çalıştırılmasına dayalı hizmetler için ihaleye çıkılmadan önce; Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamındaki idareler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşların Maliye Bakanlığı’ndan, Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) ve bağlı ortaklıkların Hazine Müsteşarlığı’ndan, özelleştirme programında bulunanlardan sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait işletmeci kuruluşların ise Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’ndan uygun görüş alması zorunlu olacak. Uygun görüş alınmadan bu hizmetler için ihaleye çıkılamayacak.

Bu kapsamda personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri çerçevesinde çalıştırılan personel, ihale ve sözleşme konusu iş dışında başka bir işte çalıştırılamayacak ve görevlendirilemeyecek. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesine çıkılmaması gerektiği halde ihaleye çıkılması, uygun görüş alınmadan ihaleye çıkılması, personelin sözleşme konusu işler dışında çalıştırılması nedeniyle idare aleyhine zarar ortaya çıkması halinde, oluşan bu zararlar, bu zarara neden olduğu tespit edilenlere rücu edilerek tahsil edilecek.

Türkiye’nin 2015 yılında üstleneceği G20 dönem başkanlığı kapsamında, 2014 ve 2015 yıllarında yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işleri, Kamu İhale Kanunu ile Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na tabi olmayacak.

Asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde, alt işveren tarafından münhasıran bu düzenleme kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait iş yerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak toplu iş sözleşmeleri, kamu işveren sendikalarından birisi tarafından Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülecek ve sonuçlandırılacak. Sözleşmenin sonuçlandırılması halinde, belirlenen ücret ve sosyal haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödenecek.

Afet ve acil durumlar için kurulan lojistik depoların işletilmesiyle ilgili hizmet alımları 3 yıla kadar olabilecek.

Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, sürekli nitelikte olan işlere ilişkin hizmet alımlarında yüklenme süresi 3 yıl olacak. İşin niteliğinden veya süresinden kaynaklanan zorunlu hallerde, bu süre gerekçe gösterilerek üst yöneticinin onayıyla kısaltılabilecek.

İşveren; çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ile 10 ve daha fazla çalışanı bulunan ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirecek. Öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının toplamına dahil edilmeyecek.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında alınması gereken sağlık raporları iş yeri hekiminden alınacak. 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için, kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden alınabilecek.

İşveren sendikaları, işçilerin sigorta primlerinin işveren payının ödemelerinde kullanılmak ve nakit mevcudunun yüzde 25’ini aşmamak üzere, karşılıksız yardıma dayalı dayanışma ve yardım fonu oluşturabilecek.

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre, kurulu bulunduğu işkolunda en az yüzde 1 üye şartı, Ekonomik ve Sosyal Konseye üye konfederasyonlara üye olmayan işçi sendikaları için yüzde 3 olarak uygulanacak. İşkolu barajı yüzde 1’e sabitlenecek.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca uzun dönem ikamet iznine sahip olanlara da süresiz çalışma izni verilebilecek. Yabancıların, süresiz çalışma izni alabilmesi için toplam 6 yıllık kanuni çalışma süresi, 8 yıla çıkarılıyor. 11 Nisan 2014’ten önce süresiz çalışma izni verilen yabancıların hakları saklı kalacak.

Süresiz çalışma izni verilen yabancılar, kanunda belirtilen uzun dönem ikamet izninin sağladığı haklardan yararlanacak.

Harçlar Kanunu’nda “ikamet tezkeresinin harçsız olarak verildiği yabancıları” içeren maddeye, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca süresiz çalışma izni verilenler de eklendi.

İşe iade davası nedeniyle yatırılan primlerin son günü esas alınarak işsizlik ödeneği hak sahipliği belirlenecek ve işsiz geçen dönem için ödeme yapılacak.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) taşınmaz alımının ve taşınmazlarının müzayede suretiyle satışı dahil, devir ve teslimi, 31 Aralık 2013 tarihine kadar KDV’den müstesna olacak.