Editörün seçtikleri
Tez Nasıl Yazılır?
Tez yazacak üniversite ve yüksek lisans öğrencilerine tez yazma konusunda birkaç önerimiz var…
Tez yazmak üniversite öğrencileri için sıkıntılı bir süreçtir. Tez, lisans öğrencilerinin son sınıfta ‘bitirme projesi’ kapsamında, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin de ders aşamasını geçtikten sonra karşılaştıkları ve çoğu zamanda ‘nasıl yapılacağı bilinmediğinden’ öğrencileri endişeye sevk eden bir durumdur. Tez yazarken sanki bu süreç hiç bitmeyecekmiş gibi gelebilir ve tez yazarının tüm temennisi ‘tezinin tez zamanda bitmesidir.’
Tez yazma konusunda her üniversitenin ya da enstitünün biçimsel olarak farklı yazım kuralları olsa da genel olarak bilimsel bir araştırma ya da tez hazırlanırken size yardımcı olacağını düşündüğümüz birkaç önerimiz var.
Tez Konusunu Seçilmesi
Tez konusu seçerken, ilgi alanlarınızla ilgili bir konu seçmeye gayret edin. Ayrıca çalışacağınız konu üzerinde kaynakları önceden taramanız bu konuda kaynak sıkıntısı çekip çekmeme konusunda bir ön bilgi sahibi olmanıza katkı sağlayacaktır. Tez konusu seçmeden önce üzerinde çalışmak istediğiniz konuyla ilgili olarak daha önceden yapılmış olan tezleri de inceleyin. Çünkü teziniz size özgü bir çalışma olacağından, seçeceğiniz konunun daha önce çalışılıp çalışılmadığını görmüş olursunuz. Ya da daha önce yapılmış olan konuları seçseniz bile bunu farklı bir yaklaşımla sunabilirsiniz. Tez örneklerini taramak için Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) yok.gov.tr adresindeki Ulusal Tez Merkezi’ne kayıt olup, oradan araştırma yapabilirsiniz.
Tez konusunun seçilmesi esnasında önemli olan bir nokta da konunun sınırlandırılmasıdır. Bir konuyu bütün yönleriyle ele alamazsınız. Bunun için ne zamanınız yeter, ne de sabrınız… Bu yüzden tez danışmanınız ile birlikte ele alacağınız konuyu ele alacağınız bir yönüyle sınırlandırmanız sizin yararınıza olacaktır.
Tez yazarken ya da bilimsel bir çalışma hazırlarken araştırmanın amacının belirlenmesi hedefinize ulaşma konusunda size yön gösterecektir. Neden bu çalışmayı yapıyorum? sorusunu kendi kendinize sorduğunuzda buna vereceğiniz cevap sizin araştırmanızın amacını ortaya koyacaktır.
Tez Çalışmasında Kaynak Taraması Önemli
Seçtiğiniz konu ile ilgili olarak taradığınız kaynaklardan genel bir bilgi elde ettikten sonra içerik oluşturmak çalışmanızı yönlendirmek açısından size kolaylık sağlayacaktır. Tezinize başlamak için yapmanız gereken en önemli şey, tezinizi kaç bölümde ele alacağınızı ve hangi bölümde hangi konulara yer vereceğinizi belirlemektir. Ondan sonraki aşama ise her bölümün içinde yer alan konuları başlık ve alt başlıklar halinde sistematize etmelisiniz. Bu içerik oluşturma süreci sizin teziniz omurgası oluşturacak ve daha sonrasında ne yapacağınız somut bir şekilde ortaya koyacaktır.
Bir Tez Çalışması Hangi Kısımlardan Oluşur?
Bir tez çalışması iki kısımdan oluşur: Ön kısım ve metin kısmı.
Ön kısımda bulunması gereken bölümler:
1. İç kapak,
2. Tez onay sayfası, (tezinizi onaylayacak hoca ve jürinin isimlerinin bulunduğu sayfa)
3. Öz (abstract) sayfası / Türkçe ve İngilizce, (tezinizin kısa bir özeti)
4. Önsöz,
5. İçindekiler,
6. Tablo, şekil, resim, fotoğraf, grafik, sembol ve benzeri unsurların listeleri,
7. Kısaltmalar Listesi
Metin kısmı ise, 5 bölümden oluşur:
1. Giriş,
2. Tezin bölümleri,
3. Sonuç
4. Bibliyografya/Kaynakça
5. Ekler
Tez yazarken kullandığınız dile dikkat edin!Abartılı ve süslü cümlelerden kaçınmak, konunun anlaşılması için sizin yararınıza olacaktır. Sade bir dil kullanmaya gayret edin. Tez sadece başka kaynaklardan alıntıladığınız bilgileri ardı arkasıya sıraladığınız bir çalışma değildir. Konuyla ilgili kendi görüşlerinize de yer vermelisiniz. Dipnotlarla alıntıladığınız bilgileri ardı arkasıya dizmek yerine görüşünüzü destekleyecek alıntılar kullanmak çalışmanızı kalitesini arttıracaktır.
Tez Yazmaya Ne Zaman Başlamak Gerekir?
Tezinizi bitmeden çok önce yazmaya başlamanız akıllıca olur. Herşeyi son ana kadar bekletirseniz, önemli ayrıntıları unutmuş olduğunuzu farkedebilirsiniz. Daha da kötüsü, iyi yazabilmek için hiç zamanınız olmadığını farkedebilirsiniz. Önceden pek yazı yazmadıysanız, ne kadar zor ve zaman alıcı bir iş olduğunu görüp şaşırabilirsiniz.
On5yirmi5