Genel
Antik Dönemden Günümüze Finans Krizi ve Çözüm Önerileri
Beylik bir laf tarih tekerrürden itbarettir der. Aslında bu sözü, tarihteki olaylardan ders almayanlar hep aynı kaderi yeniden yaşarlar, diye de okuyabiliriz.
Son birkaç yıldır New York merkezli başlayan dünya finans krizi her kıtayı, her ülkeyi, her sektörü, her bireyi yakından ilgilendiriyor. Şöyle eskilere, antik döneme kadar geri gittiğimizde acaba benzeri krizlere rastlayabilir miyiz? Eğer antik dönemde de benzeri krizler yaşanmışsa, acaba yaşanmış eski krizlerden ders alınarak olanların önüne geçilebilir mi?
Bu sorunun cevabını vermek çok zor, ancak antik dönemdeki krizlere şöyle bir göz atıp, o olaylardan ders alınıp alınamayacağına kendimiz karar verelim: New York Borsa binası antik bir tapınağa benzer. Antik dönemin en önemli kenti Roma’daki para işleri de, tanrıları Juno Moneta’nın koruması altında yapılmıştır. Roma’nın meydanındaki tapınak, aslında New York Borsa binası gibi bir şeydir. İşte bu antik dönem borsasında M.Ö. 66 yılında olup bitenler, günümüzdeki emlak kredilerinin geri dönmemesi ile başlayan finans krizine oldukça benziyor. O zamanlar da paralarını gayri menkule yatıranlar büyük kayıplar yaşamışlar, ama bunun da ötesinde bölgeleri aşan finans krizi toplumun her kesmini olumsuz bir şekilde etkilemiştir. Bütün bu olanlara şahitlik eden antik dönemin o çok ünlü tanığı Cicero şunları yazar:
„Pekçok kişi Anadolu’daki servetlerinin büyük bir bölümünü kaybettiklerinde, Roma’daki kredi işleri, oldukça zayıflayan ödeme güçlüğü nedeniyle çöktü. Çünkü çok sayıda insan mal mülkünü kaybederken, diğerlerinin bundan etkilenmemesi imkansızdı. Bu tehlike devleti de etkilemektedir! Çünkü sözkonusu bu kredi kurumları ve merkezi Roma’daki forumda yer alan finans piyasası, Anadolu’daki mali işlerle yakın ilişki içindedir. Bu söylediklerime inanın, çünkü kendi gözlerinizle de bütün olanları görmektesiniz. Anadolu’daki bu tür mali işler, yerel sermaye piyasasının benzeri bir krizle karşı karşıya kalması sonucunda, aynı şekilde çökecektir“ Avukat ve senatör Marcus Tullius Cicero (M.Ö. 106-43) M.Ö. 66’da senotoda yaptığı konuşmasında bunları söyler. Cicero’nun finans krizine karşı alınmasını istediği önlemler ise, günümüzdeki kurtarama planlarından çok daha radikaldir: Romalıların herşeyden çok daha iyi becerdikleri iş önerir Cicero: Savaş. Aslında herşey oldukça barışcıl bir şekilde başlamıştır: Kral III. Attalos’un ölümü sonrasında Anadolu’nun batı bölgesini kapsayan Bergama Krallığı, M.Ö. 133 yılında Roma’nın hakimiyeti altına girer. Bölge hem tarım ürünleri hem de değerli yeraltı madenleri açısından oldukça zengindir. Aynı bölgede Lydialıar M.Ö. 7. yüzyılda ilk parayı basmışlardır. Romalılar bu yeni eyaletlerini „Asya“ olarak adlandırmışlardır. Roma’daki pekçok zengin senatör ve banker, çekirge sürüsü gibi Anadolu’daki yeni eyalete akın ederler. Bu bereketli bölgede toprak satın alıp, villalar ve çiftlikler yaparlar, bütün varlıklarını buraya yatırırlar.
M. Ö. 3. yüzyıldan itibaren Romalı asilzadeler ticarette pek fazla etkin değillerdir. Söz konusu bu kişiler genelde ipotekler karşılığında mal mülk alıp satarak geçinirler. Antik Roma’da politik olarak önemli bir yere gelmek için de bu tür işler yaparak, yani borçlanmak neredeyse şartt gibidir. Ancak Anadolu’daki yerli halkın hiç sevmediği kişiler ise, Roma’dan gelen vergi işletmecileridir. Bunları günümüzdeki vergi memurlarıyla karşılaştıramasak da, sonuç olarak aynı işlevi – vergi toplama- yerine getirmektedirler. Romalı söz konusu bu kişiler, özel vergi tüccarlarıdır. Vergi işinin risikosu ve tüm organizasyonu üstlenirler. Devlet bir bölgenin vergisini açık artırmaya çıkartarak satar ve bunu da genelde kredi vererek gerçekleştirir. Bunu yaparken de çoğu kez kredi koşullarını yerine kabul ettirmek için kişileri baskı altında tutmaya çalışmışlardır. Bu durum üzerine Romalı banker ve vergi tüccarları kurdukları bir organizasyon altında toplanmışlardır. Bu organizasyonu günümüzdeki bankalar ya da kredi kurumları birlikleriyle karşılaştırabiliriz. Böylece risikolar kısmen hafifletilmiştir. Hatta bazı katılım belgeleri bile söz konusudur. Bu belgeler üçüncü kişilere de satılabilinmektedir. Yani tüm yapı günümüz borsa sistemine çok benzemektedir. Ancak bütün bu işler kamuya açık değildir. Bankerler ve patronajlar tüm işlemleri kendi aralarında gerçekleştirmektedirler. İşte söz konusu bu sermaye sahipleri Roma’nın merkezindeki tapınakta, Anadolu’nun hangi bölgelerinde hangi seviyede vergi katılımı alıncağı üzerine pazarlık yapmaktadırlar. Bazı dönemlerde bu vergi ticareti Anadolu’nun yerli halkını öylesi çok zor durumda bırakmıştır ki; M.Ö. 88 yılında Anadolu yerli halkı, bölgedeki Romalı hükümdarla karşı ayaklanmış ve Ephesos’da çoğunluğu vergi tüccarı olan 80 000 Romalıyı öldürmüştür. Karadeniz Bölgesi’nin o dönemdeki hükümdarı Mithridates ise ortalağı kışkırtarak durumun daha da büyümesine neden olmuştur. Bunun sonucunda M.Ö, 89-85 ve 83-81 yıllarındaki iki farklı ve kanlı Mithridates Savaşları yapılmıştır. Romalılar Anadolu’daki hakimiyetlerini yeniden elde etmek için uzu yıllar mücadele vermek zorunda kalmışlardır. Anadolu toprakları uzun zaman Roma’nın en önemli vergi kaynağı olmuştur. Yerli halkın bağımsızlık çabaları ise, vergi yükünün hergeçen gün biraz daha artmasına neden olmuştur. Bunun sonucunda, tüm varlığını bölgede toprak ve gayri menkule yatıran özel girişimci zor durumda kalmıştır. Ayaklanmalar ve savaş nedeniyle Anadolu’daki ticaret zayıflamış; bütün varlıkları Roma’daki tapınakta ipotek altında olan bankerler Anadolu’daki yatırımlarından kazanamadıkları için kredilerini geriye ödeyememişler ve tüm finans sistemi durma noktasına gelmiştir. Amerikalıların Irak savaşını finanse ettikleri gibi, Romalılar da savaşlarını borçlarla finanse etmişlerdir. Vergi gelirlerini satarak verdikleri kredileri geri alamayınca devletin ipotek sorunu giderek büyümüş, sistem bir süre sonra tıkanmıştır. Roma’nın vergi gelirlerinin, özel vergi tüccarlarına bağlı olduğu için, Cicero doğal olarak bu kişilerin korunması ve desteklenmesi gerektiğini söyler. Böylece günümüzden 2075 yıl önce özel girişimcinin devlet tarafından kurtarılması gerektiği argümanı ortaya atılmış olur. O ünlü konuşmasında Cicero, özel girişimcileri kurtarmak için savaşın çözüm olduğunu belirtir ve yapılan üçüncü Mithridates Savaşı ile, Roma’daki finans krizine neden olan güç ortadan kaldırılır. Böylece Anadolu’daki hakimiyet yeniden elde edilir ve ticaret yeniden canlanır. Antik dönemde finas krizlerinin nedeni günümüzde olduğu gibi sermaye piyasasının daralması sonucunda değil, tam aksine istikrasız siyasi sistemler nedeniyle çıkmıştır. Yani vergilerin artması, bu nedenle ortaya çıkan ayaklanmalar, savaşın ticareti zayıflatması zincirin halkaları gibidir. Yazının başındaki soruya geri dönererek tarihten ders almaya çalışırsak: Günümüz finas krizinin nedeni, antik dönemdeki krizlerle aynı olmadığı için, çözümü de savaş değildir.
Peki öyle ise nedir çözüm?
Bu sorunun cevabını ise tarihçiler değil de ekonomistler versin!
Üniversiteden yağılan açıklama şöyle:
İŞKUR Gençlik Programı kapsamında Üniversitemiz birimlerinde görevlendirilecek 1580 kişilik kontenjan için kura çekimi işlemleri Çanakkale 8. Noteri huzurunda İÇDAŞ Kara Yusuf Kongre Merkezinde 22 Ekim 2025 saat 10.00’da gerçekleştirilmiştir. Kayıt için gerekli belgeler ve kura sonucu kazanan asil öğrencilerin listesi Ek’te yer almaktadır.
Belgelerin Teslim Tarihi: 24.10.2025 / 30.10.2025 – Saat: 17.00’ye kadar. Belirtilen sürede teslim edilmeyen belgeler kabul edilmeyecektir.
Belgelerin Teslim Yerleri: Enstitü /Fakülte/ Yüksekokul/ Meslek Yüksekokulların/ İSG Merkezi
Asil Olarak Hak Kazanan Öğrencilerimizden İstenen Belgeler:
1- Kimlik Fotokopisi
2– Adli Sicil Belgesi (E-Devlet)
3- Kendisi ve aynı hanede yaşayan bireylerin SGK Hizmet Dökümü ve SGK Kayıt Sorgulama evrağı (E-Devlet)
4- Yurtta kalanlar için “Yurtta Barınma Belgesi” (E-Devlet) / Diğer toplu alanlar için “Kanıtlayıcı Belge” (Yurt ve benzeri toplu yaşam alanlarında olanlar için hane gelir şartı aranmaz.)
5- Aynı Hanede İkamet Eden Kişi Belgesi (E-Devlet) (Yurt ve benzeri toplu yaşam alanları haricinde yaşayanlar için istenmektedir.)
6- İkametinin bulunduğu hane halkına ait (18 yaşını doldurmuş Aynı hanede ikamet edenlerin) çalıştıkları yerden barkodlu veya kaşe imzalı Maaş Bordroları ve SGK Hizmet Dökümü (Yurt ve benzeri toplu yaşam alanları haricinde yaşayanlar için istenmektedir.)
7- Ticari ve zirai geliri olanların vergi levhaları (E-Devlet)
8- Öğrencinin kendisine ait Ziraat Bankası 18 Mart Şubesi İban No Belge (Ziraat Bankasının başka şubelerinde hesapları olan öğrenciler hesaplarını 18 Mart Şubesine taşımak zorundadırlar)
9- Sağlık Bilgisi Taahhütnamesi
10- Hane Geliri Taahhütnamesi (Yurtta kalan öğrenciler hariç)
***E-Devletten alınacak belgeler barkotlu belge oluştur seçeneği ile alınacaktır.
ÖNEMLİ
NOT 1: Yurt ve benzeri toplu yaşam alanları dışında Gelir şartının sağlanması için hanenin aylık net geliri 3 ASGARİ ÜCRET tutarını geçmemelidir.(66.314,01TL.) İkametgâh adresleri yurtlar ve sığınma evleri ve benzeri toplu yaşam alanları olanlar ile 8/03/2012 tarihli ve 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında kimlik bilgileri gizlenenler gelir tespitinden muaftır.
NOT 2: Başvuru evraklarının teslimi sonrası öğrencilerin gerekli şartları taşıyıp taşımadığı kontrol edilecektir. Gerekli şartları taşımadığı tespit edilen öğrenciler bilgilendirilecek olup yerine yedek listedeki öğrencilerden belge talep edilecektir.
NOT 3: Asil olarak hak kazananların kesin kayıtları yapıldıktan sonra, Rektörlük birimlerinde görevlendirileceklerin çalışma yerleri 03.11.2025 – 07.11.2025 tarihleri arasında ilan edilecektir.
NOT 4: Başvuru tarihinden sonra 18 yaşını doldurmuş olan öğrencilerin, asil olarak hak kazansalar dahi (15.10.2007 tarihinden sonra doğanlar) başvurusu kabul edilmeyecektir.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) ile İŞKUR İl Müdürlüğü arasında “İŞKUR Gençlik Programı” protokolü imzalandı. Rektörlük Senato Salonunda gerçekleşen imza törenine, ÇOMÜ Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu ve İŞKUR İl Müdürü Mehmet Uğur Yavuz’un yanı sıra Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Evren Karayel Gökkaya, Prof. Dr. H. Levent Dalyancı, Prof. Dr. Arda Aydın, Genel Sekreter Vekili Sinan Karabulgu, Sağlık Kültür Spor Dairesi Başkanı Tuğçe Altuntaş ve öğrenciler katıldı.
Öğrencilerin Mesleki Gelişimini Destekleyen İş Birliği
Rektör Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu, imza töreninde yaptığı konuşmada, öğrencilerin mesleki gelişimlerine katkı sağlayan uygulamalı eğitim modellerine büyük önem verdiklerini belirterek “İŞKUR Gençlik Programı” kapsamda 2024 yılında 1.440 kontenjan ayrılmış ve 1.046 öğrencimiz bu programdan yararlanmıştı. Kura yöntemiyle belirlenen öğrencilerimizin hem birimlerimizde hem de genel anlamda memnuniyet düzeyi yüksekti. Bu yıl kontenjan sayısı 1.580’e çıkarıldı. Umuyorum ki öğrencilerimiz kısa sürede program kapsamında görevlerine başlayacak” dedi.
Rektör Erenoğlu, sürecin yürütülmesinde katkı sunan İŞKUR İl Müdürlüğüne, Rektör Yardımcılarına, Genel Sekreterliğe ve Sağlık Kültür Spor Dairesi Başkanlığına teşekkür ederek, “Bu program titizlikle takip edilmesi gereken bir süreç. Hayırlı olmasını diliyorum” ifadelerini kullandı.
“Başvurular Bugün Başlıyor”
İŞKUR İl Müdürü Mehmet Uğur Yavuz, geçen yıl edinilen deneyimlerle bu yıl daha verimli bir uygulama süreci hedeflediklerini belirtti.
Yavuz, “Geçen sene yaklaşık 6 bin öğrenci başvuru yaptı. Bu yıl kontenjan artışıyla birlikte başvuru sayısının daha da yükselmesini bekliyoruz. Başvurular bugün itibarıyla başlayacak ve cumartesi gününe kadar devam edecek. 22 Ekim’de noter kurası gerçekleştirilecek. Evrakların tamamlanmasının ardından öğrencilerimiz 10 Kasım itibarıyla görevlerine başlayacak” dedi.
Öğrencilerin süreci doğru takip etmeleri için İŞKUR’un sosyal medya hesaplarını izlemelerinin önemine değinen Yavuz, “Başvurularda sık yapılan hatalar, doğru başvuru yöntemleri ve hangi birimlerde görev alınacağı gibi bilgiler düzenli olarak paylaşılacak. Planlandığı şekilde ilerlemesi halinde program 10 Kasım 2025 – 26 Haziran 2026 tarihleri arasında kesintisiz olarak sürdürülecek” ifadelerini kullandı.
“Hedef: 1580 Öğrencinin Programa Katılımı”
Yavuz, bu yıl belirlenen 1.580 kontenjanın tamamının dolmasını hedeflediklerini belirterek, “İstiyoruz ki 10 Kasım itibarıyla tüm öğrenciler görevlerine başlasın. Bu süreçte Üniversitemizin Sağlık Kültür Spor Dairesi ile koordinasyon çok önemli. Evrakların eksiksiz tamamlanmasıyla süreci aksamadan yürütmeyi planlıyoruz” diye konuştu.
Öğrencilerden gelen soruların cevaplandırılmasının ardından toplu fotoğraf çekiminin ardından protokol töreni sona erdi.
2025 Yükseköğretim Kurumları Sınavı yerleştirme sonuçları ÖSYM’nin internet sitesinden açıklandı. Yerleştirme Sonucu lisans programlarına yerleşen 1. sınıf öğrencileri aşağıda yerleştiği programın üzerine tıklayarak comuhaber.com tarafından kurulan WhatsApp grubuna erişebilir.
“ÜNİVERSİTE TARAFINDAN KURULMUŞ RESMİ WHATSAPP GRUBU” DİYE BİR ŞEY YOKTUR!
BU GRUPLAR AYNI PROGRAMA YERLEŞEN ÖĞRENCİLERİN BİR PLATFORM ÜZERİNDE BİR ARAYA GELEBİLMESİ, GÖRÜŞ ALIŞ-VERİŞİNDE BULUNABİLMESİ VE OKUL SÜRECİ İLE İLGİLİ BİLGİ ALABİLMESİ AMACIYLA comuhaber.com TARAFINDAN KURULMUŞTUR.
GRUPLARA KATILIM TAMAMEN GÖNÜLLÜLÜK ESASINA DAYANMAKTADIR. GEREKLİ ŞARTLARI TAŞIYIP GRUBA KENDİ İSTEĞİ İLE İSTEK ATANLAR comuhaber.com’un ÇEREZ POLİTİKASINI KABUL ETMİŞ SAYILIRLAR. GRUBA KATILIM İÇİN KİŞİNİN 2025 YKS İLE YERLEŞTİĞİ TEYİT EDİLMELİDİR.
Topluluk Kurallarımız
Topluluk kurallarımız, ne bir esir kampı ne de yatılı okul kurallarıdır. Sizden hoşgörü ve saygı içinde tutum sergilemenizi beklediğimiz basit kurallarımız bulunuyor. Kurallarımızı okuduğunuzda sizin de aynı beklenti içinde olduğunuzu görür gibiyiz.
1: Saygılı Olun
Hangi ortama, topluluğa girerseniz girin, oranın da kendine özgü kurallarının olduğunu bilirsiniz. Fakat saygının evrensel bir husus olduğu yadsınamaz. Nereye giderseniz gidin siz de aynısını beklersiniz. Biz de platformumuzu kullanan bütün kullanıcılarımızın birbirlerine saygı çerçevesi içinde hareket etmelerini bekleriz. Unutmayın ki saygı en sağlıklı iletişimin ilk unsurudur. Hakaret, argo, tehdit, dinsel ve cinsel istismar gibi saygı dışına çıkılacak hareketlerde devreye gireceğimizden emin olabilirsiniz.
2: Nazik Olun
Yıllarca birçok insanımız “lütfen”, “teşekkür ederim”, “rica ederim”, “özür dilerim” gibi nezaket sözcüklerini lügatlerinden silmişlerdir. Halbuki sağlıklı iletişimin ve anlaşmanın yolu bu sözcüklerden geçmektedir. Platform içinde diğer kullanıcılara karşı nazik ve yardımsever olduğunuzda ortamdaki kalite de yükselecektir.
3: İçeriklerinizi Tartın
Platformda paylaşımlar yapmak isteyebilirsiniz. İster bir blog yazısı isterseniz bir yazıya cevap nitelikte bir ileti yazın. Bu konuda sizi sınırlamıyoruz. Fakat yazılarınız hem görgü hem de hukuk kurallarına uygun olmasına dikkat etmelisiniz. İçeriğiniz hem yasal hem de ortama uygun olmalıdır. İsterseniz görüntü de paylaşabilirsiniz. Yalnız, görüntünün de rahatsızlık oluşturmayacağından emin olmalısınız.
Kurallara uygun davranmayan katılımcı, yönetici tarafından gruptan atılabilmektedir.
ÇOMÜ İŞKUR Gençlik Programı Başvuru Sonuçları Açıklandı
ÇOMÜ’de “İŞKUR Gençlik Programı” Başvuruları Başladı
comuhaber.com, FAKÜLTE PROGRAMLARI SINIF WHATSAPP GRUPLARI (2025)
comuhaber.com, MYO PROGRAMLARI WHATSAPP GRUPLARI (2025)
öğrenci
24 Haziran 2012 at 19:51
tarih tekrardan ibaret her halde hocam