Ölümün Adaleti

Yaklaşık onbeşbin dizeyi kapsayan İlyada Destanı’nda kahraman ölümleri büyük yer tutar. Destanın sonu savaşın en önemli ikinci kahramanı Hektor’un ölümüyle olur. Ancak destanın başından itibaren kahraman ölümleri sanki sıraya konulmuş gibidir.  Her savaşcıya büyük bir zafer yaşama şansı verilir; ancak düşmanın ölümü aynı zamanda kendi ölümünü de birlikte getirir; yani önünde sonunda ölüm herkese adil davranır. Homeros, destanı İlyada’da bu durumu şu dizelerle anlatır.

“Savaş tanrısı herkes için bir,

            Öldürmeye gelen çoğu zaman öldürülür”. (İlyada, XXIIX, 308-309)

Patroklos,  tanrı Zeus’un oğlu Lyklialı kral Sarpedon’u, babasının direnmesine rağmen öldürür ve onun silahlarına sahip olur; çünkü kader böyledir. Ancak zafer sarhoşluğu aynı zamanda kendi sonunu da belirler: Akhalı kahraman Akhilleus’un en yakın arkadaşı Patroklos,  Apollon tarafından uyutularak silahları elinden alınır ve daha sonra ise, Troialı kahraman Hektor tarafından öldürülür. Patroklos öldürülür ama, ölürken de kendisini öldürenin kaderi haykırır. Fakat zafer sarhoşluğu Hektor gözünü kamaştırır; ölümün uyarısını dikkate almaz ve Hektor gitikçe daha da acımasızlaşır. Kendi silahlarını Troia’ya yollar ve Patroklos’un silahlarını kuşanır. Aslında o silahlar Akhilleus’undur; çünkü Akhilleus, tanrılara küsüp de savaştan çekilince, Patroklos, onun silahlarıyla savaşmaya gider. Zeus ise gökyüzünden bütün olanları üzüntüyle izler, ama sona yaklaşmadan önce kahramanlar dengeyi sağlayacak gücü verir. Bundan sonra zafer ibresi Akhilleus’a döner. Mücadelelerin mücadelesi olan bu iki büyük kahramanın savaşı aynı zamanda destanında dönüm noktası olur. Kent surlarının önünde yapılan bu çatışmanın dozu giderek artar. Acımasız çatışma atmaca ile güvercinin, salan ile yavru geyiğin mücadelesine benzer. Tanrılar, yani kader sonu belirlemişlerdir aslında Zeus’un kaldırdığı kader tartısında Hektor’un ölüm kefesi ağır basmıştır. Tanrı Apollon bile onun canını kurtarmaktan vazgeçmiştir. Hektor’un Akhilleus’a attığı mızrakla başlayan mücadele  ilk mızrak hedefi bulmaz, ikinci hedefi bulsa da kırılır, tanrıların oyununu anlamıştır Hektor. Sonunda Akhilleus’un bir akşam yıldızı gibi parıldayan kılıcı hedefini bulur. Daha sonra Akhilleus, Hektor’un ölüsünü savaş arabasına bağlayarak, Troia surları etrafında yedi kez sürükler. Ama Hektor’da ölmeden önce, kendisini vuran Akhilleus’un kederini dile getirir. Ölümün adaleti onu da bulacaktır:

„Senin ne olduğun yüzünden belli,

demirden bir yürek var göğsünde.

Ama uyanık ol, uğramayasın tanrı lanetine,

yiğit de olsan, Paris’le Apollon o gün seni,

öldürecekler Batı Kapılarının önünde,“

(İlyada, XXII, 356-360)

Homeros destanlarındaki insanlar ölümlüdürler. Ölümsüzler ise sadece tanrılardır. Homeros’un destanın başından itibaren vermeye çalıştığı ders ise çok açıktır. Ölümün adaleti vardır ve bu herkes için geçerlidir. Yani, ölümü herkes bir gün tadacaktır!