Yükseköğretim Akademik Yılı Açılış Töreni’nde konuşan YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, yükseköğretimde şimdiye kadar yapılan çalışmalara değindi. Başkan Saraç ayrıca üniversitelerin bölgesel gelişime katkıda bulunması için hazırlanan ‘Bölgesel Gelişmede Üniversitelerin Katkısını Artırma Projesi’nin hayata geçirildiği de açıkladı. Saraç, ayrıca 1000 araştırma görevlisi kadrosu ilanına çıkılacağını ve yeni başlatılacak olan 100/2000 projesi ile 100 önemli ve disiplinler arası alanda 2 bin kişiye burs verileceğini de belirtti.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç, Beştepe Kültür ve Kongre Merkezi’ndeki 2016-2017 Yükseköğretim Akademik Yılı Açılış Töreni’nde konuştu. Yekta Saraç, “Bugün yükseköğretim tarihimizde müstesna bir gün. Yükseköğretimin akademik yıl açılışı ilk defa üniversite boyutundan ulusal boyuta taşınıyor ve siz Sayın Cumhurbaşkanımızın ve değerli devlet erkanının huzurunda açılıyor. Ülkemizin birlik ve beraberliğe daha çok ihtiyaç duyduğu bugünlerde, bütün üniversitelerimizi, millet ve devletin birliğinin, dirliğinin sembolü olan bu Külliye’de bir araya getirmek bizim için tarihi bir anlam taşıyor. Türkiye akademisine ve yeniden yapılanma sürecinde biz ‘Yeni YÖK’e güç katan ve teşvik eden bu açılış için teşekkürlerimizi sunuyoruz” dedi.

YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, konuşmasında özetle şunları söyledi:

BİLİM TOPLUMLARIN VAR OLMASI İÇİN KULLANILMALI

Malumunuzdur ki, medeniyeti inşa eden bir millet ve her medeniyetin özünü teşkil eden bir kültür vardır. Bilim, sanat, felsefe ve diğer bilgi alanlarının tümü bu kültürü oluşturmaktadır. Üniversite kültürü üreten ve yaşatan en önemli kurumdur. Varlık hakkında topyekün bilme etkinliğimizle ulaştığımız doğru bilgiye hakikat diyoruz. Üniversitenin özü öncelikle hakikattir. Bilgi bir güçtür ve insanlık bunu günümüz dünyasında en yoğun bir şekilde öğreniyor ve yaşıyor. Ancak bilgi kadim kültürümüzde yer ettiği şekliyle aynı zamanda bir erdemdir, fazilettir; doğru eylem doğru bilgiye dayanır. Bilgi, ancak erdemle ilişkilendirildiği takdirde insanlığı yüceltir. Erdemle ilişkilendirilmeyen bilgi ise yıkıma ve acıya yol açar, emperyalizmin yayılmasına, milletlerin tahakküm altına alınmasına neden olur. Bilimin yıkımlar ve katliamlar için değil, insanın insana tahakkümü için değil, yeryüzünde daha müreffeh, daha mutlu bireylerin ve toplumların var olması için kullanılması gerektiğine inanıyoruz.

NİTELİKLİ BİLGİ, NİTELİKLİ İNSAN GÜCÜNÜN ÖNEMİNİ GÖSTERİYOR

En gelişmiş ülkeler, en gelişmiş yükseköğretim kurumlarına sahiptirler. Çünkü ülkelerin kalkınmaları, gelişmeleri büyük ölçüde üniversitelerin gücüne bağlıdır. İyi üniversiteler kalkınmanın sonucu değil sebebidir. Bir ülkenin beşeri sermayesi, o ülkenin var olabilmesinin en güçlü dinamiğidir. Bu beşeri sermayenin oluşumuna katkısı dolayısıyladır ki, üniversite ve yükseköğretim olgusu eskisinden daha da önem verilir bir tarzda ülkelerin strateji belgelerinde yer alıyor. Fakat bu beşeri sermaye sayısal verilerden ziyade keyfiyet ve nitelikle bir anlam kazanıyor. Bu ise nitelikli bilginin ve nitelikli insan gücünün önemini öne çıkarıyor. Bu bağlamda ise Kalite kavramı öne çıkıyor.

TASVİP GÖREN KARARLAR ALDIK

Yeni YÖK olarak bizler kaliteyi artık gündemimizin ilk maddesi olarak ele alıyoruz. Bu bağlamda toplumun çok farklı düşünce kutuplarında tasvip gören pek çok karara imza attık. Bu durum yükseköğretimin bir ayrışma değil mutabakat, uzlaşı noktası olabileceğine dair ümitlerimizi yeşertti. Bu kararlarımızdan tıp, hukuk, mühendislik, mimarlık, öğretmenlik programlarına girişle, doktora programlarıyla, lisans eğitiminin süreçleri ile ilgili katılımcı bir yöntemle alınmış pek çok karar toplumun bütününde kabul gördü. Fakat yükseköğretimin mevzii, belli konularına ilişkin alınan bu kararların etkisi sınırlı olup bu düzenlemeler Yükseköğretim Kurulu’nun asli görevi olan girdi süreçlerimizdeki kalitenin arttırılması odaklı idi.

KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ YAPISAL DEĞİŞİKLİĞİN İLK ADIMI OLACAK

Yeni YÖK olarak, aldığımız kararların sonuçlarının ve eğitim öğretime katkılarının değerlendirildiği Yükseköğretim Kurulu’ndan tamamen bağımsız bir Kalite Güvencesi Sistemi’nin oluşturulması en büyük beklentimizdir. Bilindiği üzere bu maksatla yasal bir düzenleme teklifi hazırlayarak ilgili makama sunduk. Cumhurbaşkanımız ve Başbakanımızın da konuya verdikleri önem sonucunda teklifimiz Hükümet Programı’nın öncelikli kısmında yer aldı. Konuya ilişkin muhalefet partilerini de bilgilendirdik. Bu düzenlemenin bir an önce yasalaşması en büyük isteğimiz. Bu, Türk yükseköğretim sistemimizde yapısal değişikliğin ilk adımı olacak.
ÜNİVERSİTELERİN BİRBİRİNİN KOPYASI OLMASINI İSTEMİYORUZ

Yapısal değişikliği gerçekleştirecek ikinci husus, üniversitelerimizde ihtisaslaşma ve misyon farklılığına gidilmesidir. Ülkemizdeki üniversitelerimizin hepsinin aynı ve birbirinin kopyası olmasını tasvip etmiyoruz. Üniversitelerin hepsi uluslararası nitelikleri gözetmeli, fakat farklı değerler üretmeli. Yeni kurulan üniversitelerin tarihi geçmişi olan, büyük gelişmiş üniversiteler ile aynı kotada değerlendirilmeleri, aynı hedeflere sahip olmaları ve onlarla aynı misyonu hedeflemeleri çoğu zaman o ülkelerin milli servetlerinin verimli kullanılamaması ile sonuçlanıyor.

‘BÖLGESEL GELİŞMEDE ÜNİVERSİTELERİN KATKISINI ARTTIRMA PROJESİ’ HAYATA GEÇİYOR

Halbuki yeni kurulan üniversiteler, kendi bölgelerinde, gelişmiş, kurumsallaşmasını tamamlamış üniversitelerimizin o bölge için üretemeyecekleri, başaramayacakları işleri başarabilirler, diğer üniversitelerimizin kazandıramayacakları değerleri o bölgeye ve ülkemize kazandırabilirler. Bu şekilde, bu üniversitelerimiz, eğitim süreci fonksiyonlarını yerine getirirlerken, araştırma sürecinde ise bölgeyle ilgili alanlarda ihtisaslaşabilecekler ve bölgesinin kalkınmasına önemli katkıda bulunabilecekler. Bunun için üniversitelerimizin bir kısmının eğitimde bir kısmının araştırma ve teknoloji üretiminde bazılarının da bölgesel kalkınmaya katkı sağlamakta farklılaşmasını ve ihtisaslaşmasını istiyoruz. Bu süreçte attığımız ilk adımın ‘Bölgesel Gelişmede Üniversitelerin Katkısını Artırma Projesi’nin bugün hayata geçeceğini söylemekten gurur duyuyorum. 2006 yılında kurulan üniversiteler arasından beş üniversite bir yılı bulan bir süreç sonunda, belli parametreler ve kriterler ile değerlendirilerek finale kalmışlardır. Zatıalilerinizin YÖK’ü 11 Mart 2015 tarihinde ziyaretiniz esnasında ihtisaslaşma konusunda verdiğiniz bu talimatın yerine getirilmesinde en önemli aşama tamamlandı. Kalkınma Bakanlığı ile birlikte eşgüdüm halinde sürdürdüğümüz bu proje yükseköğretim alanında 30 yılı aşkın dillendirilen bir düşünce idi. Artık hayat buluyor.

1000 ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ KADROSU İLANINA ÇIKILIYOR

Üniversitelerimizi ihtisaslaştırmaya yöneltirken akademik yapılanmamız için çok önemli bulduğumuz bir diğer adımı da hayata geçirdik. Yükseköğretimi ülkemiz için öncelikli alanlara doğru odaklıyoruz. İlk defa bu sene tek tek üniversite ihtiyaçlarının ötesine geçerek yurtdışına gönderilecek doktora öğrencileri için alan esaslı bir kurguya geçtik. Milli Eğitim Bakanlığı’na bu bakış açısı ile bir öneri sunduk, Sayın Bakanımız da bu stratejik bakış açımızı onayladı ve artık ülkemiz için belirlenen öncelikli alanlar için yurtdışına öğrenci gönderilecek. Diğer taraftan yurtiçinde de öğretim üyesi yetiştirme programını yeniden yapılandırdık ve bahsettiğimiz aynı bakış açısı ile bazı üniversitelerimize misyon verdik ve o üniversitelerde o misyon için eleman yetiştirme programını hayata geçirdik. Bugünlerde yine aynı amaçla yine sadece ülkemiz için öncelikli olan bunun yanı sıra öğretim üyesi ihtiyacı çekilen belli alanlar için 1000 araştırma görevlisi kadrosunun ilanına çıkıyoruz.

2 BİN KİŞİYE BURS

En son olarak; yükseköğretim tarihimizde bir ilk olacak olan 100/2000 projesini hayata geçiriyoruz. Ülkemizin doktoralı insan ihtiyacını karşılamak üzere 100 önemli ve disiplinler arası alanda 2 bin kişiye tatminkar bir burs verilecek. Bu alanlar da rasyonel bir tarzda belirlendi, ülkemizin gelecek 10 yılını şekillendirecek bir şekilde tasarlandı. Bu söylediklerimiz ve hayata geçirdiğimiz projeler Türk yükseköğretimini artık keyfiliğe ve mühmelliğe bırakmadığımızı ve bilimsel bir metotla ve rasyonel bir tarzda yeniden şekillendirdiğimizi gösteriyor. Yükseköğretimde artık taşlar yerinden oynamıştır, yasal düzenlemeleri beklemek yerine yapabileceklerimizi yetkimizi sonuna kadar kullanarak yapmaya, bilim hayatını üniversitelerimizin bilimsel gücüyle tekrar şekillendirmeye başladık. Yükseköğretimi kalite, ihtisaslaşma, öncelikli alanlar, nitelikli doktora gibi kavramlarla yeniden yapılandırıyoruz. Çok cesaret isteyen adımlar atıyoruz. Bu yıl; güçlü Türkiye’ye katkı sunmak için bu adımları daha da meydan okuyucu adımlar takip edecek.

ÜNİVERSİTELER FIRTINALI GÜNLERDE BİLGELİK ÖĞRETEN KURUMLARDIR

Üzerinde durduğum tüm hedeflere ulaşma için durmaksızın çalışırken bir yandan da yükseköğrenim sürecimize yönelik çok önemli tehditlerle de mücadele ediyoruz. Üniversiteler fırtınalı günlerde bilgelik öğretmeye devam eden yüksek nitelikli yüce kurumlardır. Hepimizin bu üstün kavramlarla donatılmış özelliklerimizi korumaya ve dikkat etmeye özen göstermemiz gerekiyor. Üniversiteler olarak huzur ve güven atmosferinde, okutmaya eğitmeye, öğretmeye, araştırmaya ve üretmeye devam edeceğiz. Bugün ulaştığımız yükseköğretim kapasitesiyle akademik camianın gayretlerinin yakın gelecekte yüksek değerler üreteceğinden emin olmanızı dilerim. Yeni eğitim ve öğretim yılı açılışını teşrif eden başta siz Cumhurbaşkanımız olmak üzere bütün misafirlerimize hürmetlerimizi sunar yeni akademik yılın tüm akademik dünyamız ve yetiştirmekte olduğumuz 7 milyon genç neslimiz için verimli geçmesini dilerim.